Vorige week had ik een nieuwe klant met een bekend verhaal. Ze vertelde over het advies dat haar hondentrainer haar had gegeven: “Vermijd alle prikkels/moeilijke situaties voor je hond.”
In eerste instantie klinkt dit als goed advies, vooral als de hond rust nodig heeft na alles wat hij heeft meegemaakt. Vergelijk het met een burn-out bij mensen: in de beginfase is rust essentieel. Dit advies werkte een tijdje goed. De hond werd rustiger, voelde zich beter, en de wandelingen bleven prikkelarm. Maar dan…
BOEM.
Op een dag kwamen ze in een situatie die te veel was voor de hond. Het gedrag ging van 0 naar 10 in een seconde.
De hond was na dit incident weer helemaal van slag. Wat nu? Na maandenlang het vermijden van prikkels, leek het alsof ze opnieuw moesten beginnen. Niet alleen voor de hond was dit moeilijk, maar voor de eigenaar ook. Het leidde zelfs tot sociaal isolement: bang om ergens naartoe te gaan, altijd alert voor het kleinste prikkeltje: een te hard briesje, een deur die toevallig toeklapt, iemand die met het raam open praat. Dit is niet het sociale contact dat ze ooit voor ogen had met haar hond.
Waarom vermijden niet altijd de oplossing is
Het vermijden van prikkels lijkt in eerste instantie logisch, maar het kan het tegenovergestelde effect hebben. Het is als het dragen van noise-cancelling koptelefoons: hoe vaker je ze draagt, hoe gevoeliger je wordt voor geluid. Hoe meer iemand zichzelf afsluit van prikkels, hoe moeilijker het wordt om ermee om te gaan. Uiteindelijk raakt men overgevoelig voor alles wat er nog komt.
Dit leidt vaak tot een vicieuze cirkel: vermijden en nooit echt leren omgaan met de uitdagingen die op je pad komen.
Het is hetzelfde als bij een burn-out: na de rustperiode volgt een langzaam herstel. Eerst komt er therapie, kleine stapjes terug naar het sociale leven, en pas daarna kan men weer opbouwen. Dit geldt ook voor de hond.
Wat is dan wel de oplossing?
De oplossing ligt in het langzaam opbouwen van vertrouwen, niet in het vermijden van prikkels. Zowel de hond als de eigenaar kunnen leren omgaan met ongemakkelijke situaties door deze stap voor stap aan te pakken. Begin met kleine uitdagingen die net genoeg zijn om te groeien, maar niet te veel om overweldigd te raken. Het gaat om het vinden van de juiste balans.
Het is net als soep: de soep mag niet te heet zijn, want dan verbrandt de mond. Maar te koud is ook geen optie, want dan is het geen soep meer. De soep moet de perfecte temperatuur hebben: een beetje blazen op de lepel en dan rustig naar binnen slurpen.
Het draait om het vinden van de juiste mate van uitdaging:
- Te veel tegelijk = te overweldigend.
- Te weinig = geen groei.
Het gaat om het juiste moment en de juiste hoeveelheid.
Hoe maak je dit mogelijk?
Dit is waar een goede trainer het verschil maakt. Het is belangrijk om iemand te vinden die kennis, ervaring en vooral passie heeft voor het werk. En misschien nog belangrijker: iemand waar een goede klik mee is. Vertrouwen is cruciaal, want zonder vertrouwen wordt het moeilijk om de adviezen op te volgen, hoe goed ze ook zijn.
Een goede trainer luistert naar de eigenaar en helpt om zelfvertrouwen op te bouwen, niet alleen bij de hond, maar ook bij de eigenaar zelf.
Wat kan er nu gedaan worden?
Als het vermijden van prikkels niet de oplossing is, kan er altijd een manier gevonden worden om uit deze vicieuze cirkel te komen. Hier een paar kleine stappen om mee te beginnen:
- Begin met kleine, beheersbare situaties. Denk aan rustige wandelingen in een vertrouwde omgeving, zodat de hond wat nieuwe prikkels kan ervaren zonder overweldigd te raken.
- Neem een pauze als het te veel wordt. Het is prima om een stap terug te doen als de hond ongemakkelijk raakt.
- Versterk het vertrouwen. Wat is het gevoel van de eigenaar? Door het eigen vertrouwen te versterken, kan de hond sneller ontspannen.
- Creëer positieve ervaringen. Zorg ervoor dat de situaties positief aanvoelen voor zowel de eigenaar als de hond.
Geduld is belangrijk. Er is geen haast, de groei van de hond en de eigenaar gaat hand in hand. Een stapje tegelijk, met de juiste dosis uitdaging.